چشم‌هایتان را پشت شیشه بگذارید

به نقل از وب سایت “سیب کلینیک” ؛

عینکی برای تمام فصول

هوا گرم و گرم‌تر می‌شود و البته آفتاب هم داغ و داغ‌تر. اتفاقا بازار عینک های آفتابی در همین گیر و دار اوج می‌گیرد. خیلی از مردمی که شاید در سایر فصل‌‌های دیگر از جمله پاییز و زمستان سراغی از عینک‌های آفتابی‌شان نمی‌گرفتند حالا آنها را دم دست می‌گذارند بلکه چشمانشان را از آفتاب سوزنده فصل گرما محفوظ نگه دارند. هر چند خیلی‌ها برحسب مد و زیبایی چشمانشان را زیر قاب عینک‌ های آفتابی پنهان می‌کنند.

با اوج گرفتن فصل گرما و خودنمایی هر چه بیشتر خورشید در دل آسمان که روزهای بلند و گرمی را با خود همراه دارد استفاده از عینک‌های آفتابی به دلایل مختلف بیشتر می‌شود. شاید هنوز هم خیلی از مردم کاملا به این نکته واقف نباشند که استفاده از عینک آفتابی نه به صرف زیبایی و جذابیتی که به ظاهر افراد می‌دهد بلکه به دلیل حفاظت از سلامت چشمانشان در واقع یک الزام بسیار ضروری است و اگر بنا به در نظر گرفتن جنبه پزشکی قضیه باشد هر فردی در هر شرایط سنی باید یک عینک آفتابی را همیشه در دسترس خود داشته باشد. آن هم نه فقط برای روزهای آفتابی بلکه روزهای برفی و حتی هوای ابری هم استفاده از عینک آفتابی را برای محافظت از چشم می‌طلبد.

 تابستان و عینک آفتابی

اگرچه استفاده از عینک‌های آفتابی در فصل گرما بین مردم بیشتر رواج پیدا می‌کند اما شاید همه افرادی که از این عینک‌ها استفاده می‌کنند در واقع ندانند چه لطف بسیار بزرگی به چشمان خود می‌کنند. موضوع بسیار ساده است. اشعه ماورای‌بنفش یکی از اشعه‌های مضر خورشید است.

زمین در ۶ ماهه اول سال دور مدار خود طوری قرار می‌گیرد که زاویه تابش خورشید عمودی‌تر می‌شود درنتیجه مقداری از این اشعه ماورای‌بنفش در برخورد با اتمسفر جذب خواهد شد. فراموش نکنید شکل تابش نور خورشید به زمین در این فصل عمودی است و در نتیجه مقدار زیادی از نور خورشید به زمین خواهد رسید که به تبع آن اشعه ماورای‌بنفش هم در مقدار بیشتری به زمین می‌رسد و خیلی ساده اینکه می‌تواند به راحتی به چشمان افراد راه پیدا کند و البته این اتفاق همانا و صدماتی که چشم از این فعل و انفعالات خواهد خورد همانا!

در فصل گرما که خورشید با شدت بیشتر و البته ساعات طولانی‌تری فعالیت می‌کند اشعه ماورای‌بنفش بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر بیشترین میزان را دارد بنابراین اگر در این ساعت‌های روز بیرون از خانه هستید استفاده از عینک آفتابی را در اولویت قرار بدهید.

زمستان و عینک‌های آفتابی

آفتاب همیشه آفتاب است و نور خورشید اگر بناست ضرر و زیانی به شما برساند در هر فصلی می‌تواند این کار را انجام بدهد. هر چند شاید مقدار آسیب‌رسانی کم و زیاد شود اما به هر حال این دلیل موجهی نیست برای اینکه استفاده از عینک‌های آفتابی را صرفا به فصول بهار و تابستان اختصاص بدهید و در پاییز و زمستان کمتر سراغ آنها بروید.

حتی شاید افرادی را دیده باشید که در هوای ابری هم از عینک‌های آفتابی استفاده می‌کنند و البته کم و بیش هم مورد تمسخر دیگران قرار می‌گیرند! اما موضوع اینجاست که آنها راه صحیح را انتخاب کرده‌اند چون اشعه ماورای‌بنفش که اتفاقا قابل دیده شدن نیست راه خود را به زمین باز می‌کند و صرف ابری بودن هوا دلیلی برای اینکه خیالتان بابت سلامت چشمانتان و البته محفوظ بودن آنها از نور خورشید راحت باشد، وجود ندارد. در واقع عوامل زیادی در اثرگذاری اشعه ماورای‌بنفش دخیل هستند که موقعیت جغرافیایی و آب و برف هر یک می‌توانند یکی از این عوامل تاثیرگذار باشند.

از لحاظ جغرافیایی در مناطق مرتفع لایه اتمسفر ضخامت کمتری دارد بنابراین میزان اشعه ماورای‌بنفش بیشتر می‌شود و برای کسانی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند یا کوهنوردان مشکلات چشمی ایجاد خواهد کرد. سطح آب و برف اشعه ماورای‌بنفش را بیشتر منعکس می‌کنند در نتیجه میزان ورود این اشعه به چشم افزایش پیدا می‌کند. فریبا آزاد، اپتومتریست با ارائه این توضیحات استفاده از عینک آفتابی را به‌خصوص در برف بسیار ضروری عنوان می‌کند.

خورشید و ضررهایش!

درباره لزوم استفاده از عینک آفتابی چه در فصل گرما که اتفاقا در پیش است و چه در فصول سرد، ارتفاعات و حتی هوای ابری توضیحات مشخص و البته قانع‌کننده‌ای وجود دارد که پیشتر ارائه شد اما بدنیست اگر درباره خطرات تابش مستقیم خورشید به چشم‌هایتان هم بیشتر بدانید چون آن وقت است که استفاده از عینک آفتابی را جدی‌تر می‌گیرید و به جای اینکه آن را در انتهای کیف دستی خود پنهان کنید یا برای جذابیت بیشتر به جای گذاشتن روی چشمانتان عینک را روی سرتان بگذارید از آن بهره اصلی را خواهید برد.

در این باره فریبا آزاد، اپتومتریست اینطور توضیح می‌دهد: «ورود اشعه ماورای‌بنفش به چشم می‌تواند آثار مخربی روی قرنیه، عدسی و سایر قسمت‌ها بگذارد. در صورت ورود اشعه ماورای‌بنفش به چشم مشکلاتی مانند سوزش، خشکی و سردردهای مربوط به چشم اجتناب‌ناپذیرند ضمن اینکه این موضوع در درازمدت می‌تواند مشکلات جدی‌تری نظیر آب‌مروارید یا همان کاتاراکت را ایجاد کند و چه بسا به قرنیه چشم هم آسیب جدی برساند.

هر چند محل قرار گرفتن روی صورت زیر ابروها و کنار بینی طوری است که مانع تابش مستقیم خورشید به چشم خواهد شد اما به هر حال باید حتی با یک عینک آفتابی استاندارد از خطر اشعه‌های خورشید که چشم را تهدید می‌کنند حتی‌الامکان جلوگیری کرد.»

عینک آفتابی برای بچه‌ها واجب‌تر است

این صحنه را همه ما بارها به چشم دیده‌ایم. پدر و مادرهایی که عینک آفتابی زده‌اند اما بچه‌های کوچک آنها بدون اینکه هیچ حفاظی از چشمانشان برابر اشعه‌های خورشید مراقبت کند دور و برشان هستند.

شاید تا امروز این نکته را نمی‌دانستید؛ صدمه‌ای که اشعه ماورای‌بنفش می‌تواند به چشم بچه‌ها بزند خیلی بیشتر از اتفاقی است که امکان دارد برای بزرگ‌ترها رخ دهد. درواقع هر چه افراد جوان‌تر باشند به این دلیل که شفافیت قرنیه و عدسی آنها بیشتر است احتمال دارد اشعه‌های خورشید صدمات به مراتب جدی‌تری به چشمان آنها بزند.

با این وصف بهتر است از همان کودکی فرزندانتان را به استفاده از عینک‌های آفتابی استاندارد عادت دهید چون با این کار به نوعی سلامت چشم‌هایشان را تضمین کرده‌اید اما اگر فرزند شما از آن بچه‌هایی است که عینک آفتابی را روی صورتش تاب نمی‌آورد پس برای محافظت از چشمانش از کلاه‌های لبه‌دار استفاده کنید که مانع تابش مستقیم خورشید به چشمانشان می‌شود.

چه عینکی استاندارد است؟

قیمت پایین یکی از آن محرک‌هایی است که باعث می‌شود افراد به راحتی هر چه تمام‌تر با خرید عینک‌های آفتابی غیراستاندارد چشمان خود را در معرض انواع خطرات اشعه‌های خورشید قرار بدهند. البته که همه دوست دارند برای خرید هر چیزی بهای کمتری بپردازند اما گاهی باید پشت این قیمت به اصطلاح مناسب و ارزان بهای سنگین‌تری را پرداخت که به سلامت چشم‌ها مربوط می‌شود.

به‌خصوص که این روزها دستفروشی عینک هم باب شده و برخی افراد عینک‌های آفتابی غیراستاندارد را البته با شمایل زیبایش به عنوان اصل به مشتری می‌فروشند و اتفاقا بهای بسیار کمی بابت آن می‌گیرند. لطفا برای چشمانتان ارزش قائل شوید و اگر می‌خواهید عینک آفتابی تهیه کنید یک بار بخرید، چه بسا کمی هم گران بخرید اما یک عینک استاندارد بخرید. یک عینک آفتابی استاندارد باید تا حد زیادی UV یا همان اشعه ماورای‌بنفش را جذب کند.

درواقع در عینک‌های استاندارد شیشه‌ها از مولکول‌های مخصوصی ساخته شده‌اند که سبب جذب و فیلتر اشعه ماورای‌بنفش می‌شوند. عینک‌های غیراستاندارد فقط نور محیط را کاهش می‌دهند و این امر باعث گشاد شدن مردمک چشم می‌شود که درنهایت این اتفاق منجر به نفوذ همه اشعه‌های خورشید به داخل چشم خواهد شد. عینک آفتابی استاندارد باید UV400 نانومتر داشته باشد که البته فقط با دستگاه UV قابل‌تشخیص است. البته گاهی عنوان UV400 کنار عینک به چشم می‌خورد اما راه‌حل بهتر استفاده از دستگاه است که باید UV عینک را از ۹۸ درصد به بالا نشان بدهد.

عینک آفتابی چه رنگی باشد؟

امروزه عینک آفتابی استاندارد در رنگ‌های معقول به بازار آمده و این‌طور نیست که صرفا رنگ خاصی را بتوان به عنوان رنگ استاندارد عینک آفتابی شناسایی کرد. با این حال اگر جزو آن دسته افرادی هستید که ترجیح می‌دهید از عینک‌های تیره استفاده کنید، برای اینکه از تیرگی عینک مطمئن شوید کافی است آن را در یک اتاق کاملا روشن و پر نور به چشم بزنید. سپس مقابل آینه بایستید. اگر چشمانتان از پشت شیشه عینک دیده نشد یعنی عینک مورد انتخاب شما به اندازه کافی تیره است. رنگ عینک از لحاظ فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید مورد اهمیت قرار می‌گیرد.

به عنوان مثال رنگ خاکستری از این لحاظ که شدت نور را در تمام رنگ‌ها به طور یکسان کم می‌کند بنابراین اختلال کمتری در دید رنگی ایجاد خواهد کرد. به همین دلیل عینک‌های خاکستری برای فعالیت‌های روزمره و رانندگی مناسب است اما افرادی که ساعت‌های طولانی در روز رانندگی می‌کنند بهتر است از عینک‌های قهوه‌ای استفاده کنند چون شیشه‌های قهوه‌ای نور آبی آسمان را کمتر می‌کنند و شدت بینایی را افزایش می‌دهند.

عینک‌های آفتابی با شیشه‌های رفلکس که دارای پوشش آینه‌ای هستند معمولا برای مصارف اسکس و کوهنوردی مناسب است به‌خصوص که برف ۸۰ درصد UV  را بازتاب می‌دهد و از این حیث استفاده از عینک‌های آفتابی مناسب در برف بسیار ضروری است.

افرادی هم که از عینک‌های طبی استفاده می‌کنند، می‌توانند با بهره‌مندی از شیشه‌های فتوکرومیک یا شیشه‌های رنگی چشمان خود را در برابر اشعه‌های خورشید بیمه کنند. البته برای این افراد عینک‌هایی هم به بازار آمده‌اند که روی عینک‌های طبی قرار می‌گیرند و از چشمان آنها در مقابل نور خورشید محافظت خواهند کرد.

به هر حال باید برای خرید یک عینک آفتابی استاندارد خیلی دقت کرد چون شیشه‌های عینک‌های آفتابی غیراستاندارد به راحتی هر چه تمام‌تر خراش برمی‌دارند و این خراش‌ها موجب شکست نور می‌شوند و به چشم آسیب می‌رسانند.

یادداشت کارشناس

عینک‌های آفتابی ساده فقط مانع عبور اشعه‌ای می‌شوند که قابل دیدن است. درواقع این عینک‌ها نمی‌توانند جلوی نفوذ اشعه ماورای‌بنفش و مادون قرمز را بگیرند. چشم برای مصون ماندن از این اشعه‌ها باید محافظت اساسی شود. این مراقبت مستلزم استفاده از عینک‌هایی است که به فیلتر تجهیز شده‌اند.

برای جلوگیری از عبور اشعه‌ مادون قرمز و ماورای‌بنفش باید از عینک‌های آفتابی فیلتردار استفاده کرد تا بتوان مانع نفوذ این اشعه‌ها که اتفاقا قابل‌رویت هم نیستند، شد. به‌خصوص افرادی که عینک‌های آفتابی تیره استفاده می‌کنند باید حتما سراغ عینک‌های فیلتردار بروند چون تیرگی شیشه عینک، در عینک‌های معمولی باعث گشاد شدن مردمک چشم می‌شود به این ترتیب اشعه‌ها خیلی راحت‌تر به چشم راه پیدا می‌کنند.

البته استفاده از عینک‌های آفتابی نباید صرفا به فصول گرم محدود شود که آفتاب بیشتری وجود دارد. به‌خصوص در روزهای برفی هم باید از عینک آفتابی استاندارد استفاده کرد چون برف نور را منعکس می‌کند و این امکان وجود دارد که قرنیه گرفتار زخم‌های مختلف شود و بر اثر نفوذ اشعه ماورای‌بنفش سوختگی هم اجتناب‌ناپذیر است. آب‌مروارید و بیماری‌های شبکیه هم از دیگر مشکلاتی هستند که امکان دارد بر اثر ورود اشعه‌ها به چشم دردسرساز شوند.

حتی این اشعه‌ها زمان کسوف هم که خورشید کاملا پنهان است و ظاهرا نوری دیده نمی‌شود غیرقابل رویت هستند و وارد چشم می‌شوند و باعث مشکلاتی نظیر خونریزی، تورم و سوراخ شبکیه خواهند شد بنابراین باید استفاده از عینک آفتابی را در خیلی از مواقع و برای محافظت چشم‌ها از اشعه‌های غیرقابل رویت به شدت جدی گرفت.

دکتر هرمز شمس، چشم‌پزشک