پس از دو ماه چانهزنی، شورای شهر تهران طرح جدید ترافیک پایتخت را بالاخره تصویب کرد و گفته این طرح از ۱۵ فروردین سال آینده (۱۳۹۷) اجرا میشود.
در طرح جدید، تقسیمبندی زمانی صورت گرفته و میزان عوارض هم تغییر کرده است.براساس تغییرات جدید، سه بازه زمانی برای تردد در منطقه تحت پوشش در نظر گرفته شده که در مجموع از ۶:۳۰ صبح شروع شده و تا هفت بعدازظهر ادامه مییابد.
ساعتهای ۶ و نیم تا ۱۰ صبح و همچنین ۴ تا ۷ بعدازظهر ساعات “اوج” ترافیک در نظر گرفته شده که بالاترین عوارض را دارد و کمترین عوارض مربوط به ساعت “غیر اوج” است که از ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر است.
ساعت تردد در منطقه طرح ترافیک (جدید) طبقهبندی مقدار عوارض
۶ و نیم تا ۱۰ صبح ساعت اوج ۳۶ هزار تومان
۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر ساعت غیراوج ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان
۴ تا ۷ بعدازظهر ساعت اوج ۳۶ هزار تومان
ورود در ساعت اوج و خروج در ساعت غیر اوج و بالعکس متفرقه ۲۴ هزار تومان
قیمت روزانه مجوز طرح ترافیک جدید از ۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان تا ۳۶ هزار تومان بسته به زمان تردد متغیر است که این پول از طریق حساب کاربری راننده خودرو اعمال میشود.
قیمت کنونی طرح ترافیک در ساعت اوج ۴۱۱۶۰ تومان و جریمه ورود به منطقه طرح بدون مجوز ساعتی بیست هزار تومان است.
شورای شهر تهران پیشنهاد کرده که در سه ماه اول (از نیمه فروردین ۱۳۹۷) این طرح فقط در محدوده طرح ترافیک اجرا شود و در صورت موفقیت، به منطقه زوج و فرد هم گسترش یابد.
پورسید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، سقف ورود روزانه به محدوده طرح (جدید) را ۱۰۳ هزار خودرو اعلام کرده است که در صورت پر شدن این سقف خودرو نمیتواند وارد منطقه طرح شود. طی سالهای گذشته بطور مداوم به سهمیههای مجوز ورود به این محدوده اضافه شده است.
براساس طرح جدید، دو دسته خودروها مجوز میگیرند؛ ۶۳ هزار سهمیه دائمی برای افرادی که به لحاظ شغلی مجاز به ورود به محدوده هستند و۴۰ هزار سهمیه نیز به صورت روزانه به متقاضیان ارایه میشود.
در طرح جدید سهمیه خرید سالیانه به غیر از کسانی که دارای سهیمه دائمی هستند حذف شده است. به خبرنگاران و عکاسان هم با پیشنهاد شورای شهر البته تخفیف ۵۰ درصدی داده شده است.
هماکنون ۱۰۰ هزار خودرو دارای مجوز سالانه ورود به طرح هستند و تعداد موارد صدور مجوزهای روزانه ۲۰ هزار اعلام شده است. عدهای از منتقدان گفتهاند با اجرای طرح جدید درآمد شهرداری از محل فروش طرح کاهش مییابد ولی خود شهرداری نظر دیگری دارد.
پورسید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری، تهران گفته است: “امسال (۱۳۹۶) ۳۵۰ میلیارد تومان درآمدزایی از فروش طرح ترافیک برای شهرداری حاصل شد که با اجرای این طرح درآمد شهرداری افزایش پیدا میکند و به حدود ۵۰۰ میلیارد تومان میرسد.”
طبق برآورد شهرداری تهران ۵۵ درصد سفرها با خودروی شخصی به محدوده طرح، کاری و مابقی غیرکاری است. شهرداری تهران امیدوار است که از محل حذف سهمیههای واگذاری آرم طرح ترافیک، خطوط مترو، تعداد قطارها و اتوبوسها را افزایش دهد.
بعضی موتورسوران اتومبیلهای بدون طرح ترافیک را به نحوی پوشش میدهند که دوربینها نتوانند شماره پلاکشان را ثبت کنند. طرح جدید عمدتا بر مبنای ثبت از طریق دوربینهای کنترل ترافیک در محدوده طرح بنا شده که به گفته منتقدان کافی بنظر نمیرسد. از جمله انتقادات به طرح جدید احتمال تشدید فرار از دوربینها با استتار پلاک و کمک گرفتن از موتورسیکلتهاست.
این کار البته سالهاست در محدوده طرح ترافیک تهران متداول است؛ بعضی موتورسوران اتومبیلهای بدون طرح ترافیک را به نحوی پوشش میدهند که دوربینها نتوانند شماره پلاکشان را ثبت کنند.
این کار چند ده ثانیه بیشتر طول نمیکشد و صاحب خودرو در ازای فرار از دست دوربینها به موتورسوار پول میپردازد. رانندگان خودروهای بدون طرح ترافیک هم مقرون به صرفه میدانند که با بخشی از پول خرید طرح روزانه یا جریمه این کار را انجام دهند.
نرخ روزانه طرح فعلی بالای ۴۰ هزار تومان است و جریمه ورود به طرح ۲۰ هزار تومان؛ که این موتور سوراران با قیمتی بسیار کمتر از جریمه این کار را انجام میدهند.
بعضی دیگر هم از روشهای دیگری نظیر پوشاندن پلاک و بالا زدن صندوق عقب برای گریز از دوربینها استفاده میکنند.طرح ترافیک شهر تهران از سال ۱۳۵۸ به منظور کاهش خودروها در مناطق مرکزی شهر به اجرا گذاشته شد.
این محدوده بین سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۹ تغییراتی کرد و در سال ۱۳۷۹ بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی ترافیک، محدوده طرح به ۳۱ کیلومتر مربع گسترش یافت.
طبق برآورد شهرداری تهران ۵۵ درصد سفرها با خودروی شخصی به محدوده طرح، کاری و مابقی غیرکاری است. مقابله با ترافیک، کاهش آلودگی هوا و کم کردن تقاضای سفر به مناطق مرکزی شهر تهران از عمده دلایل اجرای طرح ترافیک در پایتخت بودند.
مرز محدوده کنونی طرح ترافیک از سمت شمال خیابان مطهری، از سمت جنوب خیابان شوش، از سمت غرب خیابان کارگر و از سمت شرق خیابان شریعتی و هفده شهریور است.
البته تردد بعضی خودروها در محدوده طرح مجاز شناخته شده است؛ خودروهای دارای مجوز طرح ترافیک (سالانه، روزانه، هفتگی و کارت شناور)، خودروهای امدادی و پلیس و همچنین خودروهای دارای پلاکهای خاص (نظیر سیاسی) میتوانند آزادانه در منطقه طرح رفت و آمد کنند.
براساس طرح جدید ترافیک که از نیمه فروردین سال آینده اجرایی میشود، مقرر شده که منطقه زوج و فرد تغییر نکند.
شورای شهر تهران پیشنهاد کرده که در سه ماه اول (از نیمه فروردین ۱۳۹۷)این طرح فقط در محدوده طرح ترافیک اجرا شود و در صورت موفقیت، به منطقه زوج و فرد هم گسترش یابد.