چطور طلا بخریم؟
قیمت طلا و جواهر طی یک سال گذشته با سرعت بیشتری در مسیر رشد قرار گرفته است. در این شرایط، خرید انواع طلا و جواهر حساسیت بیشتری پیدا کرده و بی دقتی در خرید ممکن است انتخاب نامناسب و هزینه بیشتر را به دنبال داشته باشد. از همین رو باید پیش از خرید طلا و جواهر اطلاعاتی برای انتخاب دقیق و شیوه محاسبه قیمت داشت تا بتوان خرید موفق بود.
معمولا خریداران طلا و جواهر از شیوه محاسبه قیمت طلافروشان اطلاعی ندارند در حالی که از فرمولی ساده برای این کار استفاده میشود. البته شیوه محاسبه قیمت جواهر پیچیدگیهایی دارد و برای دانستن آن کمی تخصص لازم است. کیفیت سنگهای با ارزش با یکدیگر تفاوت دارد که این موضوع باعث میشود خریدار کار سختتری داشته باشد.
فرمول تعیین قیمت طلا و سکه
برای هر نوع خرید، فرمولهای جداگانهای در محاسبه قیمت وجود دارد اما چند فرمول از همه رایجتر است؛ اواین فرمول، مربوط به روش تبدیل قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی به بهای یک گرم طلای خام ۱۸ عیار در ایران است.
در این فرمول، دو متغیر وجود دارد که یکی قیمت اونس جهانی و دیگری بهای دلار در ایران است. در طول یک سال گذشته، تغییرات زیاد در متغیر دوم باعث شده تا نتیجه معادله (یعنی قیمت طلا در ایران) با تغییرات زیادی مواجه شود. در این فرمول باید قیمت یک اونس طلا در بازار جهانی را که به دلار است، در بهای دلار (به قیمت بازار آزاد) ضرب و نتیجه را بر ۹.۵۷۴۲ تقسیم کرد. قیمت یک گرم طلای خام با این روش محاسبه میشود. یک اونس طلا در واقع ۳۱.۱۰۳۴۳۱ گرم طلا باعیار ۹۹۹.۹ است که عیار ۲۴ هم خوانده میشود.
یک مثقال طلا هم ۴.۶۰۸ گرم است. سکه تمام بهار آزادی عیار ۲۱.۶ یا همان ۹۰۰ دارد که عیار ۲۲ هم خوانده میشود. وزن هر سکه ۸.۱۳۳ گرم است. سکه نیم بهار آزادی ۴.۰۶۶۵ گرم و سکه ربع بهارآزادی ۲.۰۳۲۲۵ گرم وزن دارند. برای محاسبه قیمت واقعی سکه، باید بهای هر اونس طلا در نرخ دلار ضرب و بر ۴.۲۴۹۲۷ تقسیم شود تا قیمت طلای استفاده شده در یک سکه تمام بهار به دست آید.
باید در نظر داشت که این فقط قیمت طلای استفاده شده در سکه است و حق ضرب ۶ هزار تومانی بانک مرکزی را هم باید به آن اضافه کرد. ۵ درصد مالیات بر ارزش افزوده همراه سود فروشنده نیز باید به آن افزوده شود. این محاسبات قیمت واقعی سکه را تعیین میکند در حالی که سکه در ایران یک کالای سرمایهای است و برای خود بازاری با قیمتهای قراردادی دارد که در مواقع مختلف با شرایط اقتصادی و سیاسی مختلف قیمتهای خاص خود را پیدا میکند که ممکن است فاصله زیادی با نرخ واقعی داشته باشد.
قیمت طلای زینتی چگونه محاسبه میشود؟
تعیین قیمت طلای زینتی شرایط خاص خود را دارد و با طلای خام یا اصطلاحا طلای آب شده متفاوت است. در این نوع خرید، اجرت یا دستمزد قطعه و سود فروشنده نیز به قیمت اضافه میشود که البته این کار از قاعده خاصی پیروی میکند.
فرمول محاسبه قیمت قطعه طلای ساختهشده نو به این ترتیب است که ابتدا فروشنده قیمت هر گرم طلای خام را با اجرت قطعه طلای مربوط جمع میکند تا هر گرم طلا قیمت جدیدی پیدا کند که مثلا ۱۰ هزار تومان از طلای خام بیشتر است. این عدد در وزن کل ضرب و در نهایت با سود فروشنده جمع میشود. سود قانونی فروش طلایی که جواهر در آن به کار نرفته است، بین ۷ تا ۱۰ درصد است.
فروش قطعه طلایی که با جواهر زینت شده، قواعد دیگری دارد. اولا سود قانونی فروش جواهر تا ۲۵ درصد تعیین شده است. ثانیا قطعه جواهر به کار رفته با قیمت جداگانه براساس وزن آن بر واحد قیراط محاسبه میشود. البته وزن جواهر روی اتیکت آن درج شده است اما قیمت آن مظنه روز ندارد که باید با اعتماد به فروشنده خرید کرد.
شاید برخی فروشندگان غیرمطمئن از همین طریق برای گرفتن سود غیرمنطقی استفاده کنند. فاکتور خرید قطعه جواهر باید اطلاعات مربوط به طلا و جواهر را جداگانه دربربگیرد؛ یعنی وزن طلا و وزن جواهر هر دو در آن ذکر شود. نکته مهم این است که طبق قانون اتحادیه طلا و جواهر، هر فروشنده جواهر موظف است در صورت عودت قطعه جواهر، با کسر ۱۰ تا ۱۵ درصد از مبلغ فاکتور، آن را پس بگیرد.
این نکته هم باید در فاکتور قید شود، در این شرایط، هنگامی که خریداری پس از مدتی استفاده از جواهر (حتی پس از چند سال) قصد فروش داشته باشد، میتواند آن را ۱۰ درصد پایینتر از بهای خرید، به فروشنده ابتدایی بفروشد.
به طور کلی ۴ نوع سنگ قیمتی با نامهای «الماس»، «زمرد»، «یاقوت کبود» و «یاقوت قرمز» وجود دارد. البته تعداد زیادی سنگهای نیمه قیمتی مانند آمیتیس، سیترین، توپاژ و… که پیاده شدن این سنگها روی طلا آن را به جواهر تبدیل میکند؛ نیز در بازار موجود است.
سنگ جواهر به ۳ دلیل ارزش پیدا میکند. زیبایی و درخشندگی، کمیابی و با دوام بودن. سنگ برلیان که گونهای از الماس است، از نظر درخشش و دوام بالاتر از دیگر سنگهاست و از آنجا که مدیریت خوبی از ابتدای اکتشاف روی آن انجام شده، بازار عرضه و تقاضای خوبی هم دارد. این سنگ که در بیشتر قطعههای طلاهای جواهر شده به کار رفته، از نظر مرغوبیت چند نوع در بازار دارد که باید به آن توجه داشت.
هرچه برلیان سفیدتر و درخشندهتر باشد مرغوبتر است. جواهرفروشان انواع مرغوب را «وایت» و «سوپر وایت» به معنای سفید و آنها که مرغوبیت کمتری دارند، «براون» به معنی قهوهای، میخوانند. ظاهر برلیان هم این را نشان میدهد. انواع مرغوب سفید و درخشان است اما برخی از برلیانها به کرم و قهوهای میزنند و باید با قیمت ارزانتری فروخته شوند.
